Powojenny "Szczurzy szlak"

 Magdalena Ogórek, Kat kłania się i zabija, 2021

To książka, która zrobiła na mnie duże wrażenie. Przyciągnęła mnie swoją okładką, ale tak naprawdę ma w sobie jeszcze więcej niż obiecuje Złota Dama na obrazie Gustawa Klimta. To opisane z wielką pasją dziennikarskie śledztwo, dotyczące tropienia powojennych śladów nazistów, którzy wywieźli z Polski dzieła sztuki. Autorka podąża tzw. szlakiem szczurów za Reinhardem Heydrichem, Pieterem Nicolaasem Mentenem i Ottonem Gustavem Wächterem. Jestem pełna podziwu za tak skrupulatne rozdrabnianie szczegółów całej historii. Dostałam do ręki rerportaż, w którym autorka krok po kroku zdradza czytelnikowi swoje poczynania i próby dotarcia do prawdy. Udzieliła mi się ta walka o historyczne źródła. Z każdą kolejną stroną książki miałam coraz większą ochotę na rozwikłanie wszystkich historycznych zagadek i odnalezienie zaginionych obrazów.

Szlak szczurów, to droga hitlerowskich zbrodniarzy do Ameryki Południowej po wojnie. Naziści, którzy wymknęli się sprawiedliwości i procesom w Norymberdze uciekali najczęściej do Argentyny i Brazylii. Droga prowadziła przez Alpy a pomagać w niej, jak się później okazało, mieli watykańscy biskupi. W opowieści Magdaleny Ogórek poszukujemy obrazów. Autorka dociera do przeróżnych dokumentów i osób z przeszłości, którzy mieli choć najmniejszy kontakt z jej bohaterami. Dużo dzieł sztuki udało się odnaleźć, historia większości owiana jest jednak tajemnicą. Prawdopodobnie po wojnie istniała organizacja "ODESSA", która pomagała zbrodniarzom w ucieczce i handlowała zrabowanymi dziełami sztuki. 

Cała ta historia sama w sobie jest bardzo emocjonująca. Wydarzyło się mnóstwo niewiarygodnych rzeczy. Z zaciekawieniem obserwowałam interesujący styl pracy autorki, który bez wątpienia rozbudza pasję docierania do prawdy. W książce pojawia się bardzo dużo nazwisk, dat i tytułów, nie jest więc to opowieść, którą czyta się lekko i przyjemnie. Temat jest poważny więc czytelnik musi być przygotowany na poważną, badawczą rozprawę.