Psycholog nad przepaścią

Viktor E. Frankl, Człowiek w poszukiwaniu sensu, 2016

"Zgodnie z logoterapią, dążenie do znalezienia w życiu sensu jest u człowieka najpotężniejszą siłą motywującą."

Autorem tej książki jest austriacki psychiatra i psychoterapeuta, który był pięć lat więźniem obozów koncentracyjnych m.in. w Auschwitz i Dachau. Zanurzenie się w jego obozową opowieść, którą rozpatruje pod względem psychoanalizy egzystencjalnej i logoterapii, to emocjonalna podróż po swojej podświadomości. Potężna dawka wiedzy proponująca spojrzenie w głąb siebie. Czytałam już bardzo dużo obozowych wspomnień i świadectw Holokaustu, ale jeszcze nigdy nie rozpatrywałam tego z psychologicznego punktu widzenia.

Zgodnie z założeniami logoterapii, sens życia można odkryć na trzy sposoby: 
1. Poprzez twórczą pracę lub działanie 
2. Poprzez doświadczenie czegoś lub kontakt z innym człowiekiem 
3. Poprzez to jak znosimy nieuniknione cierpienie

Frankl udowadnia, że człowiek odnajduje najważniejszą motywację do życia szukając swojego celu i sensu. To doświadczenie wyniósł z obserwacji siebie i towarzyszy niedoli w obozach. Pierwsza część książki to relacja z czasów wojny. Opisuje swoją drogę do wolności i codzienną walkę o przetrwanie. Autor pokazuje w jaki sposób codzienna rzeczywistość obozy koncentracyjnego znajdowała odbicie w umyśle więźniów. Analizując siebie samego przytacza odpowiednie nauki psychologii wyjaśniające wszystkie trudne nam do zrozumienia zjawiska zachodzące w przebywającym w niewoli i ekstremalnych warunkach ludziach. Po kolei analizuje każdą zmianę zachodzącą w psychice więźniów, co faktycznie pozwala lepiej zrozumieć różnego rodzaju zachowania. Jest to dla mnie bardzo wartościowa wiedza. 

Druga część książki podejmuje ściśle psychologiczne treści. Autor tłumaczy podstawy logoterapii na przykładach swoich pacjentów. Skupia się przy tym na drobiazgowej analizie SENSU samego w sobie wyciągając niesamowite wnioski. Mówi o frustracji egzystencjalnej, nerwicach noogennych, egzystencjalnej pustce, istocie egzystencji a nawet o sensie miłości i cierpienia.

Spojrzenie Frankla na swoją obozową gehennę jest jedyne w swoim rodzaju. Psycholog, który diagnozował sam siebie będąc w śmiertelnym niebezpieczeństwie każdego dnia przez pięć lat. Warto poznać wnioski jakie postawił i założenia jego logoterapii. Wypisałam sobie najważniejsze myśli:

"Cierpienie w pewnym sensie przestaje być cierpieniem w chwili, gdy nada mu się sens, choćby sens ofiary."

"Żaden człowiek nie powinien osądzać innych, jeśli sam całkowicie szczerze nie odpowie w głębi serca na pytanie, czy w podobnych okolicznościach nie postąpiłby tak samo."

"To, w jaki sposób człowiek akceptuje swoje przeznaczenie i cierpienie, jakie ono z sobą niesie, to, w jaki sposób bierze na barki swój krzyż, może być dla niego - nawet w najtrudniejszych chwilach - wyjątkową okazją do pogłębienia sensu własnego życia."


" Miłość nie ogranicza się do fizycznej powłoki osoby ukochanej osoby. prawdziwą głębię odnajduje się, dopiero wnikając w jej duchowe jestestwo, jej wewnętrzne "ja". Wówczas to, czy osoba ta jest przy nas obecna, czy nie, czy żyje, czy jest martwa, przestaje mieć jakiekolwiek znaczenie."