Naziści w sądzie

Annette Hess, Deutsches Haus, 2018

Polski tytył: Ten Niemiecki Dom

"Ich habe so eine kleine Kammer hier drin. Sie zeigte auf ihren Bauch, direkt unter ihrem Herzen. - Da habe ich alles reingepackt und das Licht ausgemacht und die Tür abgeschlossen. Die Kammer, die drückt mich manchmal, dann nehme ich einen Teelöffel Natron. Ich weiß, dass die da ist. Aber zum Glück weiß ich nicht mehr, was drin ist. Fünf Russen? Zehn Russen? Mein toter Mann? Und wie viele tote Kinder? Keine Ahnung. Tür ist zu und Licht ist aus." (s.190)

"Mench sein ist schwer" - Trudno jest być człowiekiem. Mówi jeden z bohaterów książki. To zdanie, które mogłoby być mottem powieści niemieckiej autorki. Annette Hess opisuje proces Nazistów, którzy podczas wojny prowadzili obóz koncentracyjny w Auschwitz. Główną bohaterką jest Ewa, tłumaczka z polskiego na niemiecki, córka właścicieli restauracji i narzeczona wpływowego mężczyzny. Ewa podejmując pracę tłumacza podczas procesu jest zupełnie nieświadoma tego, jak bardzo jej rodzinna historia związana jest z Auschwitz. Czytelnik krok po kroku może odkrywać razem z nią historyczną prawdę. 

Czas powieściowy to 1963 rok, czyli już siedemnaście lat od wyzwolenia obozu. Tak długo osoby odpowiedzialne za śmierć niewinnych ludzi w komorach gazowych (i nie tylko), bezkarnie prowadzili normalne, spokojne życie. Pracowali, zasiadali przy stołach ze swoimi rodzinami, jeździli na wakacje, jak gdyby nigdy nic się nie wydarzyło. Autorka podejmuje bardzo trudny temat, przypominając wszystkim Niemcom niechlubną historię ich kraju. Przed innymi dopiero ją odkrywa, dlatego to tak ważne wydarzenie, gdy na niemieckim rynku wydawniczym pojawiają się tego typu książki. 

Traumatyczny temat został tutaj zrównoważony historią rodzinną Ewy, opowieściami o jej małym bracie, siostrze pracującej w szpitalu i narzeczonym z dobrego domu. Pojawia się więc również wątek miłosny i szereg emocjonalnych rozważań, typowych dla powieści obyczajowych. Całość jednak bardzo dobrze się komponuje i zapewnia klika emocjonujących wieczorów przy książce, która po lekturze długo zostaje z czytelnikiem.