Mała seria wielkiego malarstwa

Monachijskie wydawnictwo Prestel wydało w 2010 roku serię małych książeczek opisujących życie i twórczość wielkich malarzy. Każda z nich napisana została przez innego znawcę sztuki. Autorzy lekko i zgrabnie a przy tym rzeczowo i przejrzyście, co przy biograficznych książkach szczególnie cenię, przedstawiają perypetie osobiste i artystyczne swojego bohatera. Czyta się je niezwykle przyjemnie i szybko. Przedstawiane chronologicznie fakty z życia artysty obrazowane są dziełami sztuki, które aktualnie tworzył. Zamieszczane w książkach obrazy, pięknie dopełniają całości świadcząc o wielkim talencie malarza.

O Leonardo da Vinci i jego niezwykłym geniuszu napisano już dużo grubych tomów. Tym trudniej było za pewne autorce książki przedstawić charakter artysty i jego twórczość, nie tylko malarską ale też inżynierską czy medyczną, w pigułce tej małej książeczki. Udało jej się to jednak tak sprawnie, że czyta się niczym ciekawą powieść. Autorzy tej serii wyłapują ciekawsze momenty z życia swoich bohaterów, dzięki czemu łatwiej można zapamiętać i kojarzyć z konkretnymi wydarzeniami dzieła malarskie. Tutaj Silke Vry cały rozdział poświęciła sekcji zwłok jakie wykonywał da Vinci i rysunkom, na których wyjaśniał cały mechanizm ludzkiego ciała. Niestety współcześni mu nie potrafili tego docenić nie rozumiejąc zapewne o co mu dokładnie chodzi. Ciekawostką jest, że Leonardo odkrył i opisał dokładnie chorobę serca, na którą w wieku sześćdziesięciu siedmiu lat sam zmarł. Pozostawione przez niego obrazy to wielkie dzieła. Z książki tej dowiedzieć się można co dokładnie dla kogo malował, co zmieniał i w którym momencie życia wówczas się znajdował. Lekko zarysowano także życie Florencji i renesansowych konkurentów Leonarda. Konflikt "da Vinci – Michał Anioł" przedstawiony jest tutaj z punktu widzenia tego pierwszego, który okazał się być zbyt dumnym aby uznać wielki geniusz rzeźb Buonarrotiego, co było spowodowane niepowdzeniem jego wielkiego marzenia o pięknej, dużej rzeźbie konia. 

Książka o Gustawie Klimcie, przedstawicielu „Secesji”, autorstwa Bettiny Schümann  równie ciekawie przedstawia życie artysty i tym razem klimat Wiednia końca XIX wieku. Klimt, wielbiciel kotów, został przedstawiony tutaj już od najmłodszych lat, jednak autorka skupia się bardziej na jego działalności malarskiej niż życiu prywatnym. Dostajemy tylko kilka wzmianek o kobietach-modelkach artysty, nierozbudowany został również wątek przyjaźni z Emilie Flöge. O ile mi wiadomo Klimt miał aż piątkę dzieci, w książce mowa jest tylko o dwóch małych Gustavach. Szczegółowo natomiast przedstawiony jest zatarg Klimta z władzami Uniwersytetu Wiedeńskiego, dla których zobowiązał się namalować Alegorie trzech nauk: Medycyny, Filozofii i Prawa. Władzom uczelni nie spodobały się te nazbyt erotyczne ich zdaniem obrazy. Po kłótniach i zażaleniach skończyło się ostatecznie na tym, że artysta za pożyczone pieniądze odkupił swoje obrazy od władz miasta.

Pablo Picasso żył 91 lat. Jego obrazy zarówno te z „Błękitnego” i  „Różowego” okresu jak też późniejsze wyznaczające nurt „Kubizmu” to wielka sztuka w każdym tego słowa znaczeniu. Dagmar Feghelm udało się skrótowo lecz interesująco przedstawić najważniejsze dokonania artysty i skandale jego barwnego życia prywatnego. Właściwie tą książkę czytało mi się najlepiej. Choć podobnie jak autorzy pozostałych opowieści autorka drobiazgowo opisuje i interpretuje wybrane obrazy artysty, to jednak posługuje się przy tym fachowym ale lekkim i żywym językiem. Dzięki temu nadaje swojemu bohaterowi, pewnego rodzaju swojskości co pozwala czytelnikowi polubić go a nawet zaprzyjaźnić się z nim. Nie wiedziałam wcześniej, że Pablo Picasso był pierwszym artystą, który za życia miał w Luwrze w Paryżu wystawę swoich dzieł. Z okazji 90-tych urodzin w 1971 roku wystawiono prawie wszystkie obrazy Picassa. Wzruszony artysta powiedział wówczas, że czuje się jakby powróciły do niego na starość wszystkie jego, dawno nie widziane dzieci.

Całej serii tych książek wydaje się przyświecać cel udowodnienia czy pokazania jak dzieła, obrazy artystów nierozelwalnie związane są z współczesnymi mu wydarzeniami politycznymi, kulturalnymi czy społecznymi aż w końcu też, może nawet najbardziej, z tym co dzieje się w jego życiu prywatnym. Z obrazów najlepiej odczytać można co obecnie interesowało malarza i jak patrzył na świat. Po lekturze całej serii znam też portretowane przez da Vinci, Klimta i Picassa kobiety oraz związki jakie łączyły je z artystami. Na końcu każdej książki znajduje się skrótowy, chronologiczny wykaz ważniejszych wydarzeń z życia każdego z opisanych malarzy wraz z odpowiadającymi konkretnym okresom w ich życiu obrazami.