Ptasi świergot w rumuńskim sierocińcu

 Elżbieta Łapczyńska, Mowa chleba, 2024

Trudno pisać mi o tej książce. Jej akcja rozgrywa się w Rumuni w czasach, kiedy obowiązywał zakaz antykoncepcji a "ojciec narodu" wymyślił sobie odbudowe liczebności państwa. Były to okrutne czasy, w których umierały zarówno kobiety, z powodu nieudanych aborcji, jak i niechciane, głodne dzieci. Autorka rzuca nas w tamten świat przedstawiając życie w przepełnionym smutnymi dziećmi sierocińcu. Wszysto miesza się tutaj z ptasim świergotem, czasami podczas czytania wpadałam w taki trans, że nie wiedziałam czy to ptaki, czy to dzieci. 

Złość, której nie da się poskromić

 Mareike Fallwickl, Wściekłość, 

To jedna z tych książek, o której nie da się milczeć. Mam ogromną ochotę, aby o niej rozmawiać, podyskutować. To nie jest też powieść, którą poleciłabym wszystkim. Pojawia się tu żałoba i przemoc, więc dla wrażliwych czytelników niektóre strony będą bardzo trudne. Generalnie cała fabuła nie jest łatwa, śmierć matki trójki dzieci w pierszym rozdziale kładzie się cieniem na całości, nawet jeśli w końcu każdy uczy się z tym żyć.

Przyroda to my

 Judith Schalansky, Szyja żyrafy, 2011

"Gdyby człowiek stał się zielony, nie musiałby już jeść, robić zakupów, pracować. W ogóle nic by nie 2011musiał. Wystarczyłoby poleżeć chwilę na słońcu, popijać wodę, pochłaniać dwutlenek węgla i wszystko, ale to wszystko miałoby się z głowy. Chloroplasty pod skórą. Żyć nie umierać!" (s.69)

Pierwszy raz w życiu widzę książkę, której niemieckie wydanie i polskie wygląda dokładnie tak samo. Zazwyczaj lubię porównywać okładki różnych tłumaczeń, ale ten zabieg też mi się podoba, szczególnie że ma swoje konkretne uzasadnienie. Wydanie książki jest uzupełnione pięknymi ilustracjami, rycinami ze świata przyrody a kolejne strony są na górze zatytułowane sformułowaniami oczywistymi tylko dla biologów. Cała książka ma precyzyjnie przemyślany koncept.

Teksty zrodzone ze złości

 Elfriede Jelinek, Angabe der Person, 2022

Dane odosobowe – przełożyła Agnieszka Kowaluk

„Gdybym tylko wiedziała! Że przez unikanie braku przyjemności można osiągnąć przyjemność, tobym się zawsze tak nie męczyła, dla przyjemności. Nie uganiałabym się tak za nią”.

Piszę świeżo po powrocie ze spotkania z tłumaczką książki na język polski, która za swój przekład została nominowana do Literackiej Nagrody Gdynia. A moja przygoda z najnowszą twórczością Elfriede Jelinek jest bardzo ciekawa. Najpierw przesłuchałam „Angabe der Person” w audiobooku i w oryginale. Pozwoliłam narzucić sobie interpretację lektorki. Po nominowaniu polskiego przekładu do kilku nagród literackich postanowiłam wrócić do tego tekstu w polskim tłumaczeniu i odkryłam go na nowo.

Niematka i Niecórka

 Tatiana Tibuleac, Szklany ogród, 2018

Kolejna książka rumunskiej pisarki i kolejne niełatwe tematy. Krótkie rozdziały i treściwość formy, gdy opowiada się o ludzkich dramatach, dają jeszcze więcej emocji niż długie i szczegółowe opowieści. Wszystko co nie zostało opowiedziane wprost, bardziej rozbudza wyobraźnię i te sceny z sierocińca, które sama sobie dopowiadałam, czasami emocjonalnie mnie powalały. Główna bohaterka rozpoczyna nowy etap w życiu, gdy w wieku nastoletnim zostaje "adoptowana" przez samotną kobietę. Opuszcza wiejski sierociniec i uczy się życia na nowo.

Rany stolicy

 Małgorzata Rajmer, Bukareszt. Kurz i krew, 2013

Fajną miałam przygodę z tą książką, bo przesłuchaliśmy audiobooka w samochodzie podczas podróży do Bukaresztu, stolicy Rumunii. Potem od razu zagłebiliśmy się w miasto i cały czas miałam w głowie głos lektori czytającej tę książkę. Czułam się jakbyśmy mieli osobistego przewodnika po historii, kulturze, polityce i społeczności Bukaresztu. Jestem pewna, że moje wspomnienie tego miasta w głównej mierze będzie już zawsze związane z tym, co usłyszałam w tej książce.

Blisko nieba

 Jakub Małecki, Historie podniebne, 2019

Wzruszyły mnie te podniebne opowiadania. Niektóre były trochę za długie, ale jednak większość bardzo zgrabnie skomponowana. Wszystkie siedem tekstów łączy temat miłości i relacji między bliskimi osobami oraz niebo, które raz się przybliża a raz oddala. Małecki to niekfestionowany mistrz w zgrabnym formułowaniu trudnych tematów, bo te dotyczące śmierci nie są przecież proste.

Waleczne rodzeństwo

 Elwira Dresler - Janik, Topielica z Mokradeł, 2024

Drugi tom serii Leszygród zachwyca okładką i kolorowymi grzbietami, które długo kusiły mnie z półki. Po pierwszym tomie byłam bardzo ciekawa jak potoczą się losy rodzeństwa i czy uda im się odczarować przemienioną w Topielicę siostrę. Na kartach drugiego tomu dzieją się niesamowite rzeczy, a słowiańska magia oczarowuje.

Ostatnie wakacje

 Tatiana Tibuleac, Lato, gdy mama miała zielone oczy, 2017

Lekki tytuł tej książki to tylko zmyłka. Tak naprawdę jest to trudna, psychologiczna powieść, w której tylko dobry styl autorki ratuje całość przed ciężarem emocjonalnym. Narratorem jest chłopiec po przejściach, z zaburzeniami psychicznymi. Spędza lato z mamą na francuskiej wsi. Będą to wakacje, które odbiją się na całym jego życiu. Wiemy o tym, bo perspektywa czasowa zmienia się w niektórych rozdziałach i główny bohater znajduje na innych etapach swojego życia. Tak zbudowana konstrukcja książki jest bardzo interesująca i zmusza do uważnego czytania.